Orgel

Orgel Gereformeerde Kerk Appingedam: Historie en Dispositie

Historie van het Orgel

Het huidige orgel in de Gereformeerde Kerk van Appingedam dateert uit 1949. Het verving een orgel van H.J. van de Molen, dat oorspronkelijk in 1899 was gebouwd voor de vorige kerk. Dit orgel werd in 1927 in de nieuwe kerk geplaatst door Hendrik Vegter uit Usquert, maar al snel bleek dit orgel te klein.

De vader en ooms van Klaas Bolt bespeelden het vroegere orgel. Tijdens diensten kon het gebeuren dat een broer een andere van de orgelbank drukte om het spelen over te kunnen nemen.

Plannen voor het huidige orgel ontstonden in 1946. Het orgel werd door Pels uit Alkmaar geleverd in 1949 onder advies van mr. Arie Bouman.

Het oude orgel werd verkocht aan een kerk in Arnhem; geen onderdelen werden overgenomen. Vanwege problemen met de speeltafel werd het binnenwerk tijdens de bouw vervangen.

Ko Brons, destijds organist van de kerk, maakte samen met Arie Bouman de Dulciaan 8 voet voor manuaal 2. Brons speelde vanaf 1926 op het oude en daarna op het nieuwe Pelsorgel en was hoofdorganist vanaf 1938.

Uitbreidingen en Wijzigingen (1968)

In 1968 voltooide de firma Verschueren het orgel, enigszins afwijkend van de oorspronkelijke plannen:

De Cornet verviel en werd vervangen door een Mixtuur.
De Fourniture en Nasard werden verplaatst.
Nieuwe registers werden toegevoegd, zoals de Octaaf 2 voet en het vernieuwde Dulciaan.
De Fagot 16 vt werd toegevoegd aan het pedaal.

Deze wijzigingen onder advies van de heren Oosterhoff en Vetter verbeterden de draagkracht en registratiemogelijkheden voor gemeentezangbegeleiding.

Bijzonderheden:
Henri Grados heeft bijgedragen aan de Franse intonatie van de tongwerken In de jaren 2014, 2015, en 2017 zijn diverse onderhoudswerkzaamheden door Mense Ruiter uitgevoerd.

Huidige Dispositie:

Manuaal 1 (C-g3):
Holquintadena 16 vt (P)
Prestant 8 vt (P)
Roerfluit 8 vt (P)
Octaaf 4 vt (P)
Octaaf 2 vt (V)
Fourniture 3 st (met septiemkoor) (P)
Mixtuur 4 à 5 st (V)
Trompet 8 vt (P/V fabricaat Giesecke)

Manuaal 2 (C-g3):
Baarpijp 8 vt (P)
Salicionaal 8 vt (P)
Prestant 4 vt (P)
Gedektfluit 4 vt (P)
Nasard 2 2/3 vt (P, van man 1)
Gemshoorn 2 vt (V)
Terts 1 3/5 disk vanaf c1 (op apart laadje) (P/V)
Scherp 4 st (P)
Dulciaan 8 vt (V fabricaat Giesecke)

Pedaal (C-f1):
Bourdon 32 vt (akoestisch) (P)
Subbas 16 vt (P)
Prestantbas 8 vt (P)
Gedekt 8vt (P)
Koraalbas 4 vt (P)
Fagot 16 vt (V) (fabricaat Giesecke)

Bronnen: "Een kerk op weg, 150 jaar Gereformeerden in Appingedam", websites van Pels en Verschueren, informatie van Jaap Brouwer en eigen onderzoek door organist Ties Wildeboer.